สำหรับคนที่เล็งเห็นถึงสรรพคุณของสมุนไพรไทยเช่นคุณ คงเข้าใจดีถึงความสำคัญของการใช้สมุนไพร แม้ภาพลักษณ์ของสมุนไพรไทยนั้นจะดูเก่าแก่ไปสักนิด แต่ถ้าได้มองให้กว้างกว่าความเก่าแก่เหล่านั้นไปแล้ว จะพบถึงพลังของสมุนไพร ที่กำลังเป็นเทรนด์มาแรงในปัจจุบัน จนทำให้ตลาดสมุนไพรไทยเติบโตและเป็นที่โด่งดังในหมู่ต่างชาติมากขึ้น วันนี้เราจะพาคุณมาสำรวจข้อมูลเกี่ยวกับสมุนไพรเพื่อเป็นข้อมูลดี ๆ ที่อาจจะทำให้คุณสนใจอยากเริ่มต้นธุรกิจเกี่ยวกับสมุนไพรทันทีที่อ่านจบ
ความหมายของสมุนไพรไทย
ตาม แผนแม่บทแห่งชาติ ว่าด้วยการพัฒนาสมุนไพรไทย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560-2564 ได้กำหนดคำนิยามคำว่า “สมุนไพรไทย” ไว้ดังนี้
สมุนไพรไทย หมายถึง พืช สัตว์ ธาตุวัตถุ สารสกัด ที่มีการใช้อยู่ในประเทศไทย และให้รวมถึงผลิตภัณฑ์ยาและตำรับยาในคัมภีร์โบราณของไทย อาหาร เครื่องสำอาง ที่มีส่วนผสมของสิ่งดังกล่าว เพื่อการสร้างมูลค่าเพิ่ม สร้างเสริมสุขภาพ รักษาโรค และสร้างความยั่งยืนของเศรษฐกิจประเทศไทย
ภาพรวมตลาดสมุนไพร
ในปัจจุบันสมุนไพรถูกใช้เป็นวัตถุดิบเพื่อผลิตผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง อาทิ อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง อาหารเสริมสมุนไพร ดังนั้นตลาดสมุนไพรจึงเป็นตลาดที่มีการเติบโตสูงอยู่ตลอด ทางด้านการตลาดส่งออกที่นิยมสมุนไพรที่สำคัญได้แก่ ญี่ปุ่น จีน และอเมริกา เป็นต้น นอกจากนี้กระแสความนิยมในการใช้สมุนไพรไทยในหมู่คนรุ่นใหม่ก็มีมากขึ้น รวมถึงการที่รัฐออกมาสนับสนุน ส่งเสริมผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมสมุนไพร ทำให้เห็นได้ว่าสัญญาณการเติบโตของสมุนไพรนั้นเป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ
2 เหตุผลหลักที่หนุนการเติบโตของธุรกิจสมุนไพรไทย
1.เทรนด์การหันมาใช้สมุนไพรไทยมากขึ้น
ต้องยอมรับว่าสรรพคุณสมุนไพรไทยนั้นมีชื่อเสียงในด้านการรักษาที่ดีมากและมีมาอย่างช้านานแล้ว อาจจะมีติดในเรื่องภาพลักษณ์ของกลุ่มคนที่ใช้นั้นค่อนข้างมีอายุ ทำให้ก่อนหน้านี้สินค้าที่ผลิตจากสมุนไพรไทยค่อนข้างจำกัดอยู่ในกลุ่มลูกค้าบางกลุ่มเท่านั้น แต่ในปัจจุบันจะเห็นว่าสมุนไพรมากกว่า 10 ชนิด 100 ชนิดนั้นสามารถนำไปเป็นส่วนประกอบในการสร้างสินค้าได้หลากหลาย และใช้ในหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นอุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมน้ำมันหอมระเหย อุตสาหกรรมยา เป็นต้น ทำให้คนรุ่นใหม่เริ่มเปิดใจรับ และหันมาใช้สินค้าที่ผลิตจากสมุนไพรมากขึ้น เช่น น้ำมันนวดสมุนไพร ยาหม่องสมุนไพร ลูกประคบสมุนไพร โดยมีมุมมองเกี่ยวกับสินค้าเหล่านี้ที่ต่างไปจากอดีต กล่าวคือมองเห็นในด้านสรรพคุณที่มากขึ้น ยอมรับว่าปลอดภัย และมาจากธรรมชาติ แม้ว่าบางคนจะไม่รู้จักสมุนไพรที่อยู่ในสินค้าชนิดนั้น ๆ เลยก็ตาม แต่ก็ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทำให้สามารถค้นหารูปภาพเพื่อดูหน้าตาหรือค้นหาข้อมูลของสมุนไพรได้ ทำให้เข้าใจและรู้จักสมุนไพรแต่ละชนิดมากขึ้นไปอีกทาง
2.รัฐสนับสนุนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับธุรกิจสมุนไพร
ด้วยปัจจุบันความต้องการใช้สมุนไพรนั้นมีมากขึ้นอย่างต่อเนื่องจากหลาย ๆ ปัจจัย ทำให้มีความต้องการใช้สมุนไพรในหลากหลายอุตสาหกรรม ซึ่งในประเทศไทยนั้นได้มีการบริหารจัดการสมุนไพรที่ไม่เป็นระบบ ทำให้ที่ผ่านมาเกิดปัญหาขาดแคลนวัตถุดิบบ้าง คุณภาพวัตถุดิบไม่ผ่านบ้าง รวมถึงปัญหาด้านการกำหนดมาตรฐานคุณภาพวัตถุดิบ อีกทั้งสัดส่วนผู้ประกอบการผลิตสมุนไพรที่ผ่านการรับรองมาตรฐานการผลิตก็น้อยมาก จำเป็นต้องได้รับการส่งเสริมให้ได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิต และให้ความช่วยเหลือด้านเงินทุน เพื่อให้เกิดศักยภาพตามกำหนด ทางด้านตลาดสมุนไพรก็มีปัญหาที่ท้าทายขึ้น เมื่อไทยเข้าสู่ประชาคมอาเซียนและข้อตกลงทางการค้าที่เป็นอุปสรรคต่อการผลิตและจำหน่ายสินค้า นอกจากนี้ด้านการลงทุนด้านการวิจัยและพัฒนาสมุนไพร พบว่ายังค่อนข้างกระจัดกระจายและไม่เพียงพอต่อการรองรับการพัฒนาสมุนไพรไทย รวมทั้งการจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรในการส่งเสริมสมุนไพรที่ผ่านมาไม่มีทิศทางที่ชัดเจน ทำให้การพัฒนาสมุนไพรที่เกิดขึ้นไม่สามารถนำไปสู่ผลสัมฤทธิ์ที่ต้องการได้ ด้วยสาเหตุเหล่านี้ทำให้ทางภาครัฐได้กำหนดเป้าหมาย 2 ข้อลงในแผนแม่บท นั่นคือ
- ประเทศไทยจะเป็นประเทศที่ส่งออกวัตถุดิบสมุนไพรคุณภาพและผลิตภัณฑ์สมุนไพรชั้นนำของภูมิภาค ASEAN ภายในปี พ.ศ.2564
- มูลค่าของวัตถุดิบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรภายในประเทศเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 1 เท่าตัวภายในปี พ.ศ.2564
โดยมียุทธศาสตร์ 4 ข้อ เพื่อบรรลุเป้าหมาย ดังนี้
- ส่งเสริมผลิตผลของสมุนไพรที่มีศักยภาพตามความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ
- พัฒนาอุตสาหกรรมและการตลาดสมุนไพรให้มีคุณภาพระดับสากล
- ส่งเสริมการใช้สมุนไพรเพื่อการรักษาโรคและการสร้างเสริมสุขภาพ
- สร้างความเข้มแข็งของการบริหารและนโยบายภาครัฐเพื่อการขับเคลื่อนสมุนไพรไทยอย่างยั่งยืน
จากภาพรวมตลาดสมุนไพรและ 2 เหตุผลหลักอย่างเทรนด์การหันมาใช้สมุนไพรมากขึ้นและรัฐสนับสนุนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับสมุนไพรแล้ว คุณคงจะเข้าใจและเล็งเห็นแล้วว่าผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับสมุนไพรไทยนั้นมาแรง อีกทั้งยังมีโอกาสเติบโตทั้งในประเทศและต่างประเทศอีกด้วย นับว่าเป็นอีกเทรนด์สำหรับคนที่กำลังสนใจอยากมีแบรนด์เป็นของตัวเอง หากคุณกำลังมองหาแหล่งรับผลิตสินค้าจากสมุนไพรภายใต้แบรนด์ของตัวเอง Medicos มีเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญพร้อมให้คำปรึกษาฟรี เพียงคลิกที่นี่
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
1.กระทรวงสาธารณสุข และองค์กรภาครัฐ – เอกชน. แผนแม่บทแห่งชาติ ว่าด้วยการพัฒนาสมุนไพรไทย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560-2564 [ออนไลน์]. 2020. แหล่งที่มา : https://www.dtam.moph.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=1672:dl0021&catid=42&lang=th&Itemid=334 [18 กันยายน 2020]
2.กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ. Factsheet สมุนไพร ประจำเดือนมกราคม 2563 [ออนไลน์]. 2020. แหล่งที่มา : https://ditp.go.th/ditp_web61/article_sub_view.php?filename=contents_attach/584685/584685.pdf&title=584685&cate=1143&d=0 [18 กันยายน 2020]